Speltherapie is een vorm van integratieve psychotherapie. Wanneer ingrijpende gebeurtenissen of psychische problemen de ontwikkeling van het kind belemmeren, kan speltherapie een oplossing bieden. Door middel van spel kan een kind deze ingrijpende gebeurtenissen verwerken, psychosociale moeilijkheden en emotionele blokkades voorkomen of oplossen en een optimale groei en ontwikkeling bereiken.
In onze manier van werken is de speltherapeutische relatie gebaseerd op een cliëntgerichte basishouding. Dat wil zeggen dat we het kind volgen in zijn of haar spelkeuze, dat onze focus positief is en dat we ons richten op het herstellen en versterken van de eigen vermogens van het kind.
In de veilige en vrije situatie van het spel kan het kind zich uiten en de eigen gevoelens, gedachten, ervaringen en gedrag onderzoeken en controle ervaren in het omgaan met de wereld om zich heen. Spel biedt unieke expressie-, onderzoeks- en ervaringsmogelijkheden die kunnen leiden tot ontwikkeling en verandering bij de cliënt.
Voor wie is speltherapie?
Speltherapie kan zowel bij kinderen als bij jongeren/adolescenten ingezet worden. De kracht van verbeelding en verhulling sluit aan bij alle leeftijdsgroepen. Wat in woorden moeilijk is uit te leggen of uit te spreken, kan in spel, in een tekening of in een spelbeeld vanuit het onbewuste worden neer gezet. Daarin zit de kracht van verbeelden en verhullen.
Grofweg kunnen drie groepen van problemen onderscheiden worden waarbij een speltherapeutische aanpak effectief kan zijn.
- Emotionele problemen, zoals problemen met het ervaren of uiten van gevoelens als angst, boosheid en verdriet; te weinig zelfvertrouwen; (grote) onzekerheid; een negatief zelfbeeld of hechtingsproblemen.
- Traumatische ervaringen, zoals het verlies van belangrijke personen; verandering van de thuissituatie of gezinssamenstelling; (seksueel) misbruik; mishandeling of verwaarlozing of daarvan getuige zijn; ziekte, een handicap of psychiatrische problematiek van het kind zelf of gezinsleden of nare gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld een ongeluk, pesten of oorlog.
- Sociale problemen, zoals moeilijk om kunnen gaan met leeftijdgenootjes (niet kunnen samenspelen, pesten of gepest worden, teruggetrokken gedrag) of moeilijk om kunnen gaan met volwassenen (gedragsproblemen, slecht luisteren).
Hoe werkt speltherapie?
Tijdens het intakegesprek onderzoeken de speltherapeut, het kind en de ouders wat de hulpvraag is en wat het beste antwoord zou kunnen zijn op deze hulpvraag. Als ouder kunt u het beste inschatten of het wenselijk is dat uw kind bij het intakegesprek aanwezig is. Bij jongeren is het mogelijk dat het intakegesprek zonder de ouders plaatsvindt. We leggen de afspraken die tijdens het intakegesprek gemaakt worden, vast in een behandelovereenkomst.
Als speltherapie het beste lijkt aan te sluiten bij de hulpvraag, vindt er in de spelkamer een spelobservatie plaats. Hierin maken het kind en de speltherapeut kennis met elkaar en wordt bekeken of de manier van werken binnen speltherapie aansluit bij het kind. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat het kind zich veilig en vertrouwd voelt in de spelkamer en dat we aan het einde van de observatie zicht hebben op de problematiek en de mogelijkheden voor behandeling.
Hoe lang duurt speltherapie?
Een spelobservatie kan tot vijf sessies in beslag nemen. Hierna zal een gesprek plaatsvinden met de ouders en/of het kind om de gegevens uit de observatie te evalueren. Indien we daarin samen overeenkomen dat speltherapie het beste antwoord is op de hulpvraag van het kind, kan het speltherapeutisch proces van start gaan.
Een kind of jongere zal zich pas uiten als er een vertrouwensrelatie met de therapeut ontstaat. Deze veilige werkrelatie is de basis van het speltherapeutische proces. Daarnaast geven we woorden aan het spel van het kind, waarmee we betekenis geven aan de manier waarop het kind de wereld ervaart. Tevens bieden we hierbij de gelegenheid om te experimenteren met nieuw gedrag en emoties en zorgen we ervoor dat zowel de spelkamer als de speelwereld overzichtelijk blijven.
Voor het speltherapeutisch proces is het van belang dat er sprake is van continuïteit en voorspelbaarheid, vandaar dat de spelsessies van drie kwartier in principe wekelijks of een keer per veertien dagen op een vast tijdstip in onze spelkamer gepland worden.
De duur van een speltherapeutische behandeling is afhankelijk van de problematiek en de leeftijd van het kind.